Transgeniczny komar sposobem na malarię?
Karol Szulc | 2007-03-29
Udało się zmodyfikować genetycznie komary tak aby nie były zdolne do przenoszenia zarodźca malarii. Naukowcy mają nadzieję, że po uwolnieniu ich do środowiska naturalnego byłyby w stanie zdominować populację naturalnie występujących odmian przyczyniających się do rozprzestrzeniania tej śmiertelnej choroby.
Badania przeprowadzili naukowcy z Johns Hopkins University w Baltimore, Maryland (USA) pod kierunkiem Dr Mauro Marrelli.
Modyfikacja owadów polegała na uaktywnieniu genu kodującego peptyd SM1 w lumenie ich midgut pasożyta Plasmodium - stadium gospodarza. Elementem rozpoznawczym komarów zmodyfikowanych od ich naturalnych odpowiedników był kolor oczu. Eksperyment polegał na koegzystencji tychże owadów przez 7 tygodni. Źródłem zarażonej krwi były myszy. Wynikiem była wzrastająca liczebność populacji transgenicznej z 50% do 70% w stosunku do populacji "dzikiej" oraz zwiększoną liczebnością jaj owadów zmodyfikowanych. Transgeniczne komary nie przenosiły zarodźca P. berghei mimo żywienia się wyłącznie zakażoną krwią myszy. Naukowcy mają nadzieję, że podobny efekt przyniosą badania poza laboratorium, czyli w środowisku naturalnym.
Zarodziec malarii przenoszony jest wraz ze śliną owadów żeńskich z rodzaju Anopheles. Groźne dla człowieka są tylko cztery gatunki tego pierwotniaka: zarodziec ruchliwy (Plasmodium vivax), zarodziec pasmowy (Plasmodium malariae), zarodziec sierpowaty (Plasmodium falciparum) i zarodziec owalny (Plasmodium ovale) są one pasożytami atakującymi hepatocyty i czerwone krwinki powodując tym samym ich rozpad czego objawem jest niedokrwistość hemolityczna. Nie dotyczy to osób chorujących na anemię sierpowatą, która jest chorobą uwarunkowaną genetycznie i objawia się między innymi zmienionym kształtem czerwonych krwinek. Sprawia to, że osoby chore na anemię sierpowatą są odporne na zarażenie zarodźcem malarii.
Gametocyty zostają pobrane wraz z krwią od osoby chorującej na malarię przez samicę komara i w okresie 8–35 dni przechodzą cykl rozwojowy w wyniku którego powstają sporozoity. Następnym etapem jest przeniesienie tychże sporozoitów na osobę zdrową w wyniku ukąszenia przez samicę komara.
Obecnie w walce z tą chorobą lekarze mają do dyspozycji leki syntetyczne, chlorochine, meflochine, połączenie leków proguanil i atovaquon (Malarone) natomiast dawniej powszechnie stosowano alkaloid - chininy obecnie jedynie w przypadkach najcięższych zakażeń zarodźcem sierpowatym. Nie istnieje szczepionka na tą chorobę.
Malaria to poważny problem szczególnie dla krajów "Trzeciego Świata" gdzie dostęp do szczepień ochronnych i skutecznych leków jest ograniczony brakiem pieniędzy przeciętnego obywatela. Każdego roku na całym świecie malarią zakażonych zostaje 500 milionów ludzi, przy czym 3 miliony chorych umiera i są to w większości małe dzieci krajów Afryki Północnej. Dla tego też słusznym wydaje się być koncepcja wprowadzenia transgenicznych komarów odpornych na Plazmodium, a tym samym nie zdolnych do przenoszenia pierwotniaków tych na ludzi i zwierzęta. Czyżby, zatem możliwe było zlikwidowanie raz na zawsze tej niebezpiecznej choroby, która od tysięcy lat prześladuje ludzkość?
Literatura:
1. http://www.medicalnewstoday.com/healthnews.php?newsid=65601
2. http://www.afghanempire.com/index.php?name=News&file=article&sid=29
3. Snow RW, Schellenberg JR, Peshu N, Foster D, Newton CR, Witstanley PA, et al. Periodicity and space-time clustering of severe childhood malaria on the coast of Kenya. Trans R Soc Trop Med Hyg 1993;87:386-90.
4. Alonso PL, Lindsay SW, Armstrong JRM, Conteh M, Hill AG, David PH, et al. The effect of insecticide-treated bed nets on mortality of Gambian children. Lancet 1991;337:1499-502.
5. Nevill CG, Some ES, Mung*ala VO, Mutemi W, New L, Marsh K, et al. Insecticide treated bednets reduce mortality and severe morbidity among children in the Kenyan Coast. Trop Med Int Health 1996;1:139-46.
6. Binka FN, Kubaje A, Adjuik M, Williams LA, Lengeler C, Maude CH, et al. Impact of Permethrine impregnated bednets on child mortality in Kassena-Nankana district of Ghana: a randomized controlled trial. Trop Med Int Health 1996;1:147-54.
7. Carlson J, Olson K, Higgs S, Beaty B. Molecular genetic manipulation of mosquito vectors. Annu Rev Entomol 1995;40:359-88.
Komentarze
tralala | 2007-05-10 00:00:00
zlikwidujmy komary zupełnie!!!
Basia | 2007-06-13 00:00:00
Karolino! a jakie to są szczepienia ochronne? Z chęcia się dowiem, gdyż do tej pory nie udało się wynaleść na tyle skutecznej i bezpiecznej szczepionki na marię, która trafiłaby na rynek, choć nad jedną (RTS,S/AS02A) trwają badania bodajże już III fazy klinicznej
penetrator | 2007-06-24 00:00:00
wlasnie odpowiedz!!!!!!!!!!
Podas | 2007-08-04 00:00:00
Ciekawy artykuł i mam poważne wątpliwości co do komentarzy tutaj???
penterator | 2007-08-21 00:00:00
a ja mam powazne watpliwosci co do twoich kompetencji zawodowych
Kzimierz Wichura | 2007-08-28 00:00:00
Kiedys wpadniemy do Radojewic, i powiemy o twojej przeszłości
Babcia Podogrodzka | 2007-08-30 00:00:00
Ty wnusiu sobie lepiej dziewczyne znajdż a nie w takie bezeceństwa się baw.
Podas | 2008-02-18 18:59:37
bo Ciekawy artykuł i mam poważne wątpliwości co do komentarzy tutaj???
JEŻ | 2010-09-16 18:24:39
drogi Panie Schultzu kiedy możemy sie spodziewac kolejnego jakze ciekawego artykulu Pana autorstwa, jestem oczarowana sposobem przedstawienia tematu