Cofnięto proces podziału komórkowego
Paweł Szablewski | 2006-04-19
Po klonowaniu ssaków z komórek somatycznych udało się przełamać następną "niemożliwość" w cyklu komórkowym. Udało się doprowadzić do cofnięcia procesu podziału komórek. O ile klonowanie można nazwać zmianą drogi cyklu komórkowego, to w tym przypadku po raz pierwszy udało się go cofnąć.
Eksperyment udał się dzięki opanowaniu sposobu kontroli cyklin. Białka te, aktywują proces podziału komórkowego po przez uruchamianie następnych białek, kinaz cyklinozależnych. Kiedy komórka wejdzie już na drogę podziału lub pokona jej pewien etap białka, które już nie są potrzebne ulegają zniszczeniu. Dlatego nie może ona cofnąć się w rozwoju. Tak dzieje się także z cyklinami.
Naukowcy z Oklahoma Medical Research Foundation pod kierunkiem Dr Gary Gorbsky zablokowali aktywność cykliny, a następnie wypłukując związek blokujący z komórki przywrócili je do działania. Dzięki temu cykliny były obecne w komórce w momencie w którym, już ich tam być nie powinno. Pozwoliło to zatrzymać lub cofnąć proces podziału. Chromosomy, które rozeszły się ku biegunom komórki wróciły z powrotem do centralnego położenia.
Jak podkreślają naukowcy kluczowe w całym procesie jest wyłączanie i włącznie cyklin w odpowiednim momencie. Możliwość wstrzymania podziału komórek może znacząco pomóc w walce z rakiem, którego komórki dzielą się bez przerwy, poza kontrolą organizmu. Niektóre z nich uzyskują takie zdolności właśnie dzięki ciągłemu wytwarzaniu cyklin. Powyższe doświadczenie pomoże także lepiej zrozumieć procesy rządzące segregacją chromosomów do komórek potomnych.
Nieco podobny efekt udało się osiągnąć, dwa lata temu zespołowi z Instytutów Medycznych Johnsa Hopkinsa z panią prof. Erika Matunis. U muszki owocowej odwrócono, proces różnicowania komórek macierzystych, rozwijających się w plemniki, z powrotem do stadium pierwotnego. Przebieg procesu pozostaje tu nadal tajemniczy. Czynnikiem sterującym jest temperatura. Po osiągnięciu 29*C komórki macierzyste zaczynają różnicować się w plemniki. Jeżeli na etapie spermatogonia - jednej z form pośrednich w drodze do wykształcenia plemnika - przeniesiono je do temperatury 18*C, spermatogonia zanikły, a na ich miejsce pokazały się odrodzone komórki macierzyste.
Źródła:
- Cell division rewind button found - BBC, 2006.04.12
- Rewind, please: Nature paper shows that cell division is reversible - EurekAlert, 2006.04.14
- Crista Brawley and Erika Matunis, Regeneration of Male Germline Stem Cells by Spermatogonial Dedifferentiation in Vivo, - Science Express, 2004.05.13