Nobel za badania nad degradacją białek w komórce
Marcin Kawa | 2004-10-06
Nagrodę w dziedzinie chemii otrzymali trzej biochemicy: Aaron Ciechanover, Avram Hershko i Irwin Rose za badania nad procesem kontrolowanej degradacji białek w komórkach, w którym bierze udział białko ubikwityna.
Komórka oczyszcza się za zbędnych białek w procesie tzw. kontrolowanej degradacji. Wiele białek-enzymów powstają w większych ilościach w komórce tylko do katalizy konkretnych reakcji, są syntetyzowane w odpowiednim momencie, w odpowiednich warunkach - np. przy dostarczaniu do komórki danego substratu. W "normalnych" warunkach nie są już potrzebne, muszą ulec degradacji, gdyż po pierwsze mogą niekorzystnie przestawiać metabolizm komórki, po drugie ze względu na bardzo dużą ilość reakcji (które katalizowane są przez enzymy) zachodzących w komórce szybko zabrakłoby w niej miejsca.
Kontrolowana degradacja zachodzi także przy usuwaniu białek nieprawidłowych: błędy przy translacji, utlenienie się ich w miarę upływu czasu.
Znaczenie ubikwityny w procesie degradacji polega na naznaczaniu białek przeznaczonych do zniszczenia - poprzez kowalencyjne łączenie się z nimi.
Białko mające ulec zniszczeniu ma zwykle kilka przyczepionych cząsteczek ubikwityny. Następnie zostaje rozpoznane przez odpowiednie proteazy (kompleks proteazy 26S), które degradują białko, a ubywkitynę przywracają do wtórnego obiegu.
Zakłócenia w funkcjonowaniu tego mechanizmu mogą prowadzić między innymi do powstawania nowotworów.
Ubikwityna jest małym białkiem obecnym we wszystkich komórkach eukariotycznych. Masa cząsteczkowa ubikwityny wynosi 8,5 kDa i ma długość 76 aminokwasów. Struktura ubikwityny jest bardzo konserwatywna - ubikwityna człowieka i drożdży różni się tylko trzema resztami.
Źródło: L.Stryer - "Biochemia", PAP, BBC
Komentarze
w stronce sa zawarte wazne i poptrzebne informacje stronaka jest super