S³ownik biotechnologiczny
Leukocyty - bia³e krwinki
komórki uk³adu immunologicznego, których funkcj± jest ochrona przed infekcj±.
Limfocyty
typ leukocytów, nale¿±cy do agranulocytów, wyszczególnia siê limfocyty B i T. Stanowi± oko³o 25% bia³ych krwinek, ich ilo¶æ zwiêksza siê w czasie infekcji.
Antygen
makrocz±steczka zdolna do wywo³ania odpowiedzi immunologicznej.
Determinanta antygenowa
determinanta antygenowa – patrz: epitop.
Epitop
inaczej determinanta antygenowa, specyficzna czê¶æ antygenu, ³±cz±ca siê specyficznie do miejsca wi±zania przeciwcia³a lub receptora na limfocycie.
Przeciwcia³a monoklonalne
to homogeniczna populacja cz±steczek przeciwcia³. Jeden klon przeciwcia³ monoklonalnych jest z³o¿ony z identycznych ³añcuchów ciê¿kich i lekkich. Jest wiêc specyficzny wzglêdem tego samego epitopu i wi±¿e siê do niego z takim samym powinowactwem (sta³a dysocjacji jest identyczna dla danego epitopu). Mo¿na powiedzieæ, ¿e przeciwcia³a monoklonalne maj± identyczny izotyp, allotyp i idiotyp.
Telomery
krótkie, powtarzalne sekwencje DNA wystêpuj±ce na koñcu chromosomów. Syntetyzowane s± przez enzym telomerazê i dodawane s± do koñcowych odcinków DNA niezale¿nie od zwyk³ej replikacji DNA.
Centromer
miejsce na chromosomie, w którym ³±cz± siê dwie chromatydy.
Histony, bia³ka histonowe
ma³e zasadowe bia³ka ³±cz±ce siê z cz±steczkami DNA, s± podstawowym sk³adnikiem bia³kowym chromatyny.
Gynogeneza
proces rozwoju nowej ro¶liny z gametofitu ¿eñskiego bez wcze¶niejszego zap³odnienia. Mo¿e byæ indukowana przez wy³o¿enie na po¿ywkê izolowanych zal±¿ni na po¿ywkê wzrostow± w warunkach in vitro.
Androgeneza
proces rozwoju nowej ro¶liny z gametofitu mêskiego. Proces ten mo¿e byæ indukowany przez wy³o¿enie pylników lub izolowanych mikrospor na po¿ywkê wzrostow± w warunkach in vitro.
Protoonkogen
gen posiadaj±cy mo¿liwo¶æ przekszta³cenia siê w aktywny onkogen, czyli powoduj±cy nowotwory (raka).
Onkogen
gen mog±cy przekszta³ciæ prawid³owo rozwijaj±ce siê komórki w nowotworowe (rakowe).
Ekson (egzon)
koduj±ca czê¶æ cz±steczki DNA, ulegaj±c transkrypcji pojawia siê w dojrza³ej cz±steczce RNA. Mo¿e kodowaæ element bia³kowy.
Intron
niekoduj±ca czê¶æ cz±steczki DNA, ulega transkrypcji, jest wycinany podczas obróbki potranskrypcyjnej, w procesie splicingu.
Deoksycyklina
antybiotyk z grupy tetracyklin o dzia³aniu bakteriostatycznym polegaj±cym na zablokowaniu syntezy bia³ka przez zapobieganie zwi±zaniu siê aminoacylo-tRNA do rybosomu.
Antybiotyk
substancja pochodzenia biologicznego (g³. od grzybów i bakterii), która w ma³ych ilo¶ciach hamuje wzrost innych drobnoustrojów.
Genomika
dziedzina biologii molekularnej zajmuj±ca siê poznaniem i analiz± genomów ró¿nych gatunków i osobników.
Otwarta ramka odczytu - OFR
sekwencja nukleotydów, która po przepisaniu na mRNA nie zawiera kodonów stop. Sekwencja potencjalnie koduj±ca jakie¶ bia³ko.
In vitro
"w szkle" - technika pracy z ¿ywymi komórkami, wyizolowanymi z organizmu macierzystego i umieszczonymi w warunkach sztucznych, umo¿liwiaj±cych prze¿ycie.